گرم شدن بدنه یخچال یکی از نگرانی های رایج کاربران است که گاهی طبیعی و گاهی نشانه یک مشکل فنی در دستگاه است. در این مقاله از مجله تعمیر با تو، به صورت کامل و کاربردی به دلایل این اتفاق و روش های پیشگیری و رفع آن پرداخته ایم تا بدون نیاز به دانش فنی، بتوانید مشکلات یخچال خود را تشخیص دهید و برای رفع آنها اقدام کنید.
| علت اصلی | نشانه های رایج | روش های پیشگیری |
| پر بودن بیش از حد یخچال | گردش ضعیف هوا، کمپرسور پرکار | چیدمان با فاصله، تخلیه مواد اضافی |
| باز و بسته شدن زیاد درب | ورود هوای گرم، رطوبت زیاد | استفاده از آلارم درب، بررسی لاستیک درب |
| فاصله کم از دیوار یا محیط گرم | بدنه بسیار داغ، تهویه ضعیف | رعایت فاصله ۱۵ سانتی متر، تهویه مناسب |
| خرابی فن کندانسور | صدا یا عدم چرخش فن | تمیز کردن یا تعویض فن |
| یکسره کار کردن کمپرسور | کمپرسور همیشه روشن، سرما کم | بررسی سنسور، ترموستات، نشتی گاز |
| مسدود بودن مسیر تخلیه گرما | تجمع گرما در پشت یا کناره ها | تمیز کردن پشت یخچال، فضای آزاد اطراف |
| طراحی کندانسور درون بدنه (مدل های No Frost) | داغی ملایم در کناره ها | طبیعی است؛ در صورت داغی بیش از حد بررسی شود |
آیا گرم شدن بدنه یخچال طبیعی است؟
بله، گرم شدن بدنه یخچال تا حدی طبیعی است و به عملکرد عادی سیستم سرمایش مربوط می شود. بسیاری از مدل های جدید به ویژه یخچال های بدون برفک (No Frost) دارای لوله های کندانسور داخلی هستند که در دیواره های کناری یا پشتی بدنه تعبیه شده اند. این لوله ها وظیفه دارند گرمای ناشی از گردش گاز فریون(مبرد) را به بیرون منتقل کنند؛ بنابراین در زمان کار کمپرسور، لمس نواحی کناری یا پشت یخچال و حس داغی ملایم، طبیعی و نگران کننده نیست.
اما اگر این گرما بیش از حد بود یا همراه با علائمی مثل موارد زیر باشد، احتمال وجود نقص فنی مطرح می شود:
- بدنه به حدی داغ است که دست زدن به آن آزاردهنده ست.
- کمپرسور یکسره و بدون توقف کار می کند.
- فضای داخلی یخچال به درستی خنک نمی شود.
- فن پشت یخچال کار نمی کند یا صدای غیرطبیعی دارد.
- پشت یخچال بوی سوختگی یا صدای زیاد تولید می کند.
در این شرایط، بهتر است دستگاه فوراً بررسی و سرویس شود تا از خرابی های جدی تر مانند سوختن کمپرسور، نشت گاز یا آسیب به برد جلوگیری گردد.
علت داغ شدن بدنه یخچال و حل مشکل آن
بدنه یخچال در حالت عادی ممکن است کمی گرم شود، اما اگر این گرما بیش از حد باشد یا با علائم دیگر همراه شود، می تواند نشانه یک مشکل پنهان باشد. در ادامه با دلایل رایج داغ شدن بدنه یخچال و روش های ساده برای جلوگیری از آن آشنا شوید.
پر کردن بیش از حد یخچال
یکی از دلایل اصلی داغ شدن بدنه یخچال، پر کردن بیش از حد فضای داخلی دستگاه است. زمانی که قفسه ها و طبقات یخچال به صورت فشرده با ظروف بزرگ، بطری ها و مواد غذایی پر می شود، جریان هوای سرد درون یخچال مختل شده و سرما به طور یکنواخت توزیع نمی شود. این وضعیت باعث می شود کمپرسور مدت زمان بیشتری کار کند تا دمای مطلوب را تامین کند؛ در نتیجه بدنه و موتور دستگاه به مرور داغ می شود.
روش حل مشکل:
برای جلوگیری از داغ شدن بدنه، ابتدا مواد غذایی را به صورت منظم و با فاصله در طبقات قرار دهید. بین دیواره ها و مواد خوراکی حداقل ۳ تا ۵ سانتی متر فاصله بگذارید تا جریان هوا در یخچال حفظ شود. اگر یخچال دارای فن داخلی است (در مدل های نوفراست یا بدون برفک)، مسدود شدن دریچه های خروجی هوا می تواند باعث کاهش راندمان و افزایش فشار روی کمپرسور شود.
در صورتی که مشکل تکرار شد، بهتر است یخچال را برای ۲۴ ساعت خالی کرده و در این مدت آن را روشن نگه دارید تا به حالت عادی برگردد. این کار به کمپرسور فرصت استراحت و بازگشت به وضعیت طبیعی می دهد.
باز کردن مکرر درب یخچال
باز و بسته کردن مداوم درب یخچال، به ویژه در فصل های گرم، باعث ورود هوای گرم به داخل یخچال و افزایش رطوبت می شود. این اتفاق سیستم سرمایش را تحت فشار قرار داده و باعث می شود موتور بیشتر کار کند تا دمای داخلی را ثابت نگه دارد. در نتیجه، دمای بدنه یخچال نیز افزایش می یابد.
روش حل مشکل:
ابتدا لاستیک دور درب یخچال را بررسی کنید. اگر ترک خورده یا حالت چسبندگی اش از بین رفته، باید تعویض شود. برای بررسی آن، یک تکه کاغذ را بین درب و بدنه بگذارید؛ اگر به راحتی بیرون کشیده شد، یعنی لاستیک کارایی خود را از دست داده است.
همچنین پیشنهاد می شود از باز نگه داشتن طولانی مدت درب خودداری کرده و در صورت امکان، پیش از باز کردن درب، مواد مورد نیاز را در ذهن مرور کرده و در کوتاه ترین زمان آن ها را بردارید. نصب آلارم درب یخچال نیز می تواند به جلوگیری از باز ماندن درب کمک کند.
قرار گرفتن یخچال در محیط گرم یا چسبیده به دیوار
اگر یخچال شما در محیطی با دمای بالا یا بدون تهویه مناسب قرار داشته باشد، مانند کنار اجاق گاز، زیر پنجره آفتاب گیر یا در کابینت های بسته، احتمال داغ شدن بدنه یخچال و عملکرد نامناسب سیستم خنک کننده افزایش پیدا می کند. همچنین چسباندن بدنه پشت یخچال به دیوار مانع از دفع مناسب گرما از کندانسور (رادیاتور پشتی) می شود.
روش حل مشکل:
برای حل این مشکل، فاصله مناسب از دیوار پشتی (حداقل ۱۵ سانتی متر) و از کناره ها (حداقل ۵ سانتی متر) رعایت شود. اگر پشت یخچال به دیوار چسبیده باشد، گرمای تولیدی توسط کمپرسور و کویل های کندانسور محبوس شده و بدنه بسیار داغ می شود.
همچنین بررسی کنید که مسیر تهویه پایین یخچال (اگر از نوع دارای شبکه تهویه زیر بدنه است) باز باشد و گرد و خاک یا وسایل آشپزخانه جلوی آن را نگرفته باشند. در صورت امکان، یخچال را به مکانی خنک تر منتقل کنید یا از فن تهویه محیطی برای کاهش دمای اطراف آن استفاده کنید.
مشکلات مربوط به سیستم خنک کننده
یکی از مهمترین دلایل داغی زیاد بدنه یخچال، خرابی در سیستم خنک کننده است. این بخش شامل کمپرسور، گاز فریون، کندانسور، فن کندانسور و لوله های حرارتی کنار بدنه می شود. اگر هر کدام از این اجزا دچار مشکل شوند، سیستم خنک سازی به درستی عمل نکرده و گرمای تولیدشده دفع نمی شود.
روش حل مشکل:
- بررسی فن کندانسور (در یخچال های دارای فن کندانسور): فن کندانسور معمولاً در پشت یخچال، کنار کمپرسور نصب شده. اگر صدای کارکرد آن شنیده نمی شود یا حرکت نمی کند، احتمال خرابی موتور فن یا گیر کردن پره ها وجود دارد.
- بررسی کویل های کندانسور: اگر رادیاتور پشت یخچال یا زیر آن پر از گرد و خاک شده، گرما نمی تواند به خوبی دفع شود. با استفاده از جاروبرقی و فرچه مخصوص، لوله های خنک کننده را تمیز کنید. این کار را هر ۶ ماه یک بار انجام دهید.
- بررسی گاز فریون: اگر یخچال به خوبی خنک نمی کند ولی کمپرسور دائم کار می کند، ممکن است گاز یخچال کم شده یا نشتی داشته باشد. این مورد نیاز به تست فشار توسط تعمیرکار دارد و تزریق گاز مجدد باید با تجهیزات مخصوص انجام شود.
- بررسی کمپرسور: اگر کمپرسور بسیار داغ شده و حتی دست زدن به بدنه اش ممکن نیست، احتمال نیم سوز شدن یا فشار بیش از حد روی آن وجود دارد.
مسدود شدن خروجی هوای گرم
تمام یخچال ها گرمای ایجاد شده در فرایند خنک سازی را از طریق کندانسور (لوله های پشت یا کنار بدنه) به محیط اطراف منتقل می کنند. اگر خروجی گرمای این سیستم بسته باشد یا تهویه مناسبی نداشته باشد، این گرما در بدنه و پشت یخچال باقی می ماند و باعث داغ شدن غیرعادی آن می شود.
روش حل مشکل:
برای بررسی این موضوع ابتدا پشت یخچال را از دیوار فاصله دهید (حداقل ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر). سپس با چراغ قوه وضعیت کویل ها و فضای تهویه را بررسی کنید. اگر یخچال درون کابینت یا محفظه بسته نصب شده، حتماً مسیر خروجی هوای گرم را باز بگذارید.
در مدل هایی که کندانسور در کناره های بدنه تعبیه شده، بهتر است یخچال در فضایی قرار گیرد که دو طرف آن حداقل ۵ سانتی متر فاصله با دیوار داشته باشد تا گرما به راحتی تخلیه شود. همچنین از قرار دادن وسایل روی سقف یخچال خودداری کنید چون این کار جریان طبیعی گرما را مختل می کند.
یکسره کار کردن کمپرسور
یکی از مهم ترین نشانه های افزایش دمای بدنه یخچال، کارکرد دائمی و بدون توقف کمپرسور است. این اتفاق زمانی رخ می دهد که یخچال به دلایلی مانند کاهش گاز، نشت هوای گرم، خرابی ترموستات یا تنظیم نبودن سنسور دما، نتواند به دمای مطلوب برسد. نتیجه این وضعیت، افزایش مصرف برق، داغ شدن موتور و در نهایت داغی بدنه دستگاه خواهد بود.
روش حل مشکل:
برای رفع مشکل یکسره کار کردن کمپرسور:
- سنسور دما یا ترموستات را بررسی کنید: اگر یخچال همیشه در حال کار است ولی دمای داخلی به اندازه کافی سرد است، ممکن است سنسور دما یا ترموستات درست عمل نکند.
برای آشنایی با نشانه های دقیق این ایراد، پیشنهاد می کنیم مقاله علائم خرابی ترموستات یخچال را بخوانید.
- درزگیری لاستیک دور درب را بررسی کنید: نشتی هوا باعث می شود کمپرسور مدام روشن بماند. همان طور که قبلاً گفته شد، تست کاغذی برای بررسی چسبندگی درب می تواند مفید باشد.
- برد کنترل یخچال را بررسی کنید: اگر برد الکترونیکی فرمان قطع کمپرسور را صادر نکند، دستگاه مدام کار می کند. معمولاً برد پشت یخچال و داخل یک جعبه پلاستیکی یا در قسمت فوقانی دستگاه قرار دارد و باید با احتیاط باز شود.
- تشخیص کاهش گاز مبرد (فریون): کاهش گاز باعث کاهش سرما و در نتیجه کار مداوم کمپرسور می شود. بررسی سطح فشار گاز نیاز به ابزار مخصوص و حضور تعمیرکار حرفه ای دارد.
خرابی یا کند کار کردن فن کندانسور
در برخی مدل های یخچال، به ویژه یخچال فریزرهای بدون برفک (No Frost)، برای خنک سازی بهتر کندانسور، یک فن مخصوص در قسمت پشت یا پایین دستگاه تعبیه شده است. اگر این فن درست نچرخد یا کند کار کند، گرمای ناشی از عملکرد موتور در بدنه باقی می ماند و موجب افزایش دمای بدنه یخچال خواهد شد.
روش حل مشکل:
- دسترسی به فن کندانسور: ابتدا یخچال را از برق بکشید. سپس پیچ های قاب پشتی را باز کنید. فن معمولاً در کنار یا بالای کمپرسور قرار دارد. اگر گرد و خاک اطراف آن جمع شده، آن را تمیز کنید.
- بررسی عملکرد فن: پس از تمیزکاری، دوباره یخچال را به برق وصل کنید و به صدای فن دقت کنید. اگر فن اصلاً نمی چرخد یا صدای غیرعادی دارد، احتمال خرابی موتور فن وجود دارد.
- تست فن با مولتی متر: برای تست دقیق تر، می توانید با مولتی متر ولتاژ ورودی یا مقاومت سیم پیچ فن را بررسی کنید. در صورت عدم وجود برق یا مقاومت غیرطبیعی، فن باید تعویض شود.
- تهیه فن جایگزین: هنگام خرید فن جدید، حتماً مدل و ولتاژ آن را طبق مشخصات یخچال تهیه کنید. در صورت نیاز، می توان از کد فنی نوشته شده روی فن یا دفترچه راهنما کمک گرفت.
بدنه کدام مدل یخچال ها بیشتر داغ می شوند؟
داغ شدن بدنه در برخی مدل های یخچال طبیعی تر و شایع تر است و ارتباط مستقیمی با نوع طراحی کندانسور و سیستم سرمایش آن ها دارد. اگر دستگاه شما جزء این مدل هاست، احتمال اینکه بدنه یا نوار درب آن گرم تر از حد معمول باشد، بیشتر خواهد بود:
یخچال های بدون برفک (No Frost)
یخچال های بدون برفک (No Frost) معمولاً گرمای کمپرسور را از طریق لوله هایی درون بدنه دفع می کنند.
بر اساس اطلاعات منتشر شده در سایت رسمی سامسونگ:
در برخی مدل های یخچال، لوله های کندانسور به صورت مخفی داخل دیواره های جانبی دستگاه تعبیه شده اند تا گرمای حاصل از عملکرد کمپرسور به طور موثر به محیط منتقل شود.
یخچال های ساید بای ساید
یخچال های بزرگ تر مانند ساید بای سایدها معمولاً کمپرسور پرقدرت تر دارند که گرمای بیشتری تولید می کند. این گرما در صورت ضعف در تهویه یا گرفتگی پشت دستگاه، در بدن باقی می ماند و باعث داغ شدن دیواره ها می شود.
یخچال هایی با کندانسور مخفی
در برخی مدل ها برای زیبایی و صرفه جویی در فضا، لوله های کندانسور را به جای پشت دستگاه، داخل بدنه فلزی جاسازی می کنند. این طراحی باعث می شود قسمت های کناری و پشت دستگاه به صورت طبیعی گرم تر باشد.
یخچال هایی با تکنولوژی ضد تعریق
مدل هایی که از سیستم Heater یا لوله حرارتی دور درب برای جلوگیری از ایجاد بخار و کپک استفاده می کنند نیز دمای بالاتری در نوار درب دارند. این گرما معمولاً در لبه های بین یخچال و فریزر احساس می شود.
با رعایت چند نکته ساده مثل تمیز کردن کویل های پشت یخچال، حفظ فاصله مناسب از دیوار و بررسی عملکرد فن، می‌توانید از داغ شدن غیرطبیعی بدنه یخچال جلوگیری کنید. اگر به دنبال آموزش رایگان تعمیر یخچال فریزر هستید، مجله تخصصی «تعمیر با تو» بهترین منبع برای یادگیری اصولی و کاربردی تعمیرات خانگی است؛ جایی که همه چیز را قدم به قدم و بدون نیاز به دانش فنی یاد می‌گیرید.
پرسش های پرتکرار درباره داغ شدن بدنه یخچال (FAQ)
آیا داغ شدن بدنه یخچال باعث مصرف بیشتر برق می شود؟
بله. اگر داغ شدن بدنه ناشی از کارکرد بی وقفه کمپرسور یا گرفتگی مسیر تهویه باشد، مصرف برق افزایش می یابد. کمپرسور برای جبران افت سرمایش بیشتر کار می کند که در بلندمدت هزینه برق را بالا می برد.
آیا داغ بودن بدنه یخچال نشانه نشت گاز است؟
نه همیشه. داغی بدنه لزوماً به معنای نشت گاز نیست، اما اگر همراه با کاهش شدید سرمای داخل یخچال باشد، ممکن است نشتی گاز فریون یا کاهش فشار گاز رخ داده باشد. برای اطمینان باید توسط تکنسین بررسی شود.
فاصله مناسب یخچال از دیوار چقدر است؟
یخچال باید حداقل ۱۵ سانتی متر از دیوار پشتی و ۵ سانتی متر از کناره ها فاصله داشته باشد. عدم رعایت این فواصل باعث داغ شدن بدنه، فشار به کمپرسور و کاهش عمر مفید دستگاه می شود.
در تابستان بدنه یخچال داغ تر از زمستان است، طبیعی ست؟
بله. در فصل های گرم به دلیل افزایش دمای محیط، کمپرسور زمان بیشتری برای خنک سازی کار می کند و در نتیجه گرمای بیشتری تولید می شود. اگر تهویه محیط مناسب باشد، این افزایش دما طبیعی است.
دیدگاهتان را بنویسید