چرا کولر گازی فقط روی حالت فن کار می کند؟

در روزهای گرم تابستان، گاهی کولر گازی به جای تولید هوای خنک، فقط مانند پنکه عمل می کند و کاربران را با این سؤال مواجه می سازد که چرا دستگاه خنک نمی کند. این مشکل می تواند به دلایل مختلفی مانند خرابی کمپرسور، کاهش گاز مبرد یا حتی تنظیم اشتباه ریموت باشد. در این مقاله از مجله تعمیر با تو، به صورت کامل و کاربردی با علت های اصلی این مشکل و راه حل هایی ساده و عملی برای رفع آن آشنا می شوید.

حالت فن کولر گازی چیست و چه عملکردی دارد؟

حالت فن در کولر گازی، یکی از حالت های تنظیمی روی کنترل دستگاه است که به جای سرمایش یا گرمایش، صرفاً هوای محیط را به گردش درمی آورد. در این حالت، کمپرسور خاموش می ماند و تنها فن داخلی (اواپراتور) روشن می شود تا بدون تغییر دما، هوا در فضا پخش شود. عملکرد این حالت درست مانند پنکه عمل می کند و فقط باعث جابجایی هوا می شود. این حالت معمولاً برای مواقعی کاربرد دارد که کاربر نیازی به تغییر دمای محیط ندارد، اما می خواهد هوا تازه شود یا گردش هوا در اتاق بهتر شود.

چطور بفهمم کولر گازی فقط روی فن کار می کند؟

برای اطمینان از اینکه کولر گازی واقعاً فقط روی فن کار می کند، ابتدا کنترل را روی حالت “Cool” و کمترین دما قرار دهید. اگر کمپرسور روشن نمی شود، لوله های مسی یونیت خارجی خنک نیستند و هوای خروجی فقط دمای محیط دارد، احتمال خرابی وجود دارد و دستگاه وارد حالت فن شده است.

علت های اصلی کار کردن کولر گازی فقط روی فن

اگر کولر گازی شما به جای تولید هوای خنک، فقط باد عادی می زند و روی حالت فن باقی می ماند، احتمالاً یکی از قطعات کلیدی آن دچار مشکل شده است. معمولاً یکی از قطعات داخلی عملکرد درستی ندارد. در ادامه با دلایل اصلی این مشکل و روش های کاربردی رفع آن آشنا می شوید.

خرابی کمپرسور کولرگازی

کمپرسور یکی از حیاتی ترین اجزای کولر گازی است که وظیفه فشرده سازی گاز مبرد را برعهده دارد. اگر کمپرسور آسیب ببیند یا از کار بیفتد، کولر دیگر وارد حالت سرمایش نمی شود و فقط فن داخلی کار می کند. از نشانه های خرابی کمپرسور می توان به صدای غیرعادی، روشن نشدن یونیت خارجی و بالا نرفتن آمپر اشاره کرد.

 روش حل مشکل:

 برق دستگاه را قطع کرده و پنل بیرونی را باز کنید. کمپرسور در کنار کندانسور قرار دارد و با چند سیم و خازن به برد متصل است. با آمپرمتر، سلامت سیم پیچ ها، بوبین و جریان کمپرسور را بررسی کنید. اگر کمپرسور سوخته باشد یا آمپر بالا بکشد، باید تعویض شود.

خرابی خازن راه انداز کمپرسور (خازن استارت)

خازن استارت قطعه ای استوانه ای شکل است که در یونیت خارجی قرار دارد و نقش مهمی در استارت زدن کمپرسور ایفا می کند. اگر این خازن دچار خرابی شود، کمپرسور دیگر توانایی راه اندازی ندارد و کولر فقط روی فن کار خواهد کرد. یکی از نشانه های خرابی خازن، بادکردگی، ترک خوردگی یا نشت مایع از بدنه آن است.

روش حل مشکل:

پنل یونیت خارجی را باز کنید. خازن معمولاً در کنار کمپرسور یا درون جعبه برق قرار دارد و دو یا سه سیم به آن متصل اند. برای تست خازن، از مولتی متر در حالت ظرفیت سنجی (Capacitance) استفاده کنید. اگر مقدار نمایش داده شده کمتر از ظرفیت اسمی روی بدنه باشد یا اصلاً مقداری نشان ندهد، خازن خراب است.

 مشکل در برق کولر گازی

قطع یا نوسان در برق ورودی کولر گازی، یکی از رایج ترین دلایل عدم عملکرد صحیح سیستم سرمایش است. ممکن است دستگاه به صورت ناقص برق دریافت کند یا یکی از فازها ضعیف باشد. در این حالت، فن داخلی روشن می شود ولی اجزای سنگین، مثل کمپرسور راه نمی افتند.

روش حل مشکل:

در ابتدا ولتاژ برق ورودی دستگاه را با ولت متر تست کنید. در کولرهای تک فاز، ولتاژ باید بین ۲۲۰ تا ۲۴۰ ولت باشد. نوسانات یا کاهش ولتاژ می تواند باعث عمل کردن سیستم محافظتی کولر و جلوگیری از روشن شدن کمپرسور شود. همچنین، ترمینال برق را بررسی کنید که آیا اتصالات شل نشده اند. در صورت مشاهده قطعی در سیم کشی یا سوختگی ترمینال ها، تعمیر یا تعویض بخش آسیب دیده لازم است. اگر کولر دارای استابلایزر یا محافظ ولتاژ است، از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل کنید. همچنین باید فیوز مینیاتوری داخل تابلو برق یا جعبه تقسیم بررسی شود.

گرفتگی سیکل تبرید کولر گازی

گرفتگی در لوله های سیکل تبرید یا فیلتر درایر، باعث اختلال در گردش گاز مبرد می شود. در این حالت، کمپرسور فشار بیش از حد تجربه می کند یا اصلاً گاز نمی رسد و برد، برای محافظت، عملکرد سرمایش را متوقف می کند و تنها فن روشن می ماند.

 روش حل مشکل:

ابتدا باید با استفاده از فشارسنج کولر، فشار گاز بررسی شود. اگر اختلاف شدید فشار در بخش ورودی و خروجی کمپرسور یا شیر انبساط مشاهده شود، نشانه گرفتگی است. برای رفع آن، سیکل باید با نیتروژن شسته و قطعه مسدود تعویض شود. سپس گاز طبق دفترچه فنی شارژ شود.

تجمع آلودگی روی یونیت یا پنل کولر گازی

آلودگی، گردوغبار و چربی روی پنل داخلی یا یونیت خارجی کولر گازی می تواند مانع از تبادل حرارتی مناسب شود. وقتی کندانسور یا اواپراتور با لایه ای از کثیفی پوشیده شوند، کمپرسور به درستی خنک نمی شود یا جریان هوای سرد کاهش می یابد. نتیجه این میشود که کولر تنها روی فن کار می کند تا از فشار بیش از حد روی سیستم جلوگیری شود.

روش حل مشکل:

فیلترهای پنل داخلی را باز کرده و خارج کنید. این فیلترها معمولاً در قسمت بالای پنل قرار دارند و با کمی فشار رو به بیرون جدا می شوند. آن ها را با آب سرد بشویید و در سایه خشک کنید. حال با دستمال نرم یا اسپری تمیزکننده مخصوص، پره های اواپراتور را از آلودگی پاک کنید. برای یونیت خارجی، برق را قطع کرده و پنل محافظ را باز کنید. سپس با فشار ملایم آب یا باد کمپرسور، پره های کندانسور را تمیز کنید. هرگز از فشار بالا استفاده نکنید، چون به پره ها آسیب می زند.

یخ زدگی اواپراتور

یخ زدگی اواپراتور یکی از دلایل متداول کار نکردن کولر گازی در حالت سرمایش است. در این حالت، اواپراتور به جای تولید هوای سرد، با لایه ای از یخ پوشیده می شود که مانع عبور جریان هوا می گردد. علت می تواند از کم بودن گاز، خرابی فن داخلی یا گرفتگی فیلترها باشد.

برای بررسی کامل‌ تر این مشکل و عوامل مؤثر در آن، مقاله علت یخ زدن کولر گازی را در مجله تعمیر با تو مطالعه کنید.

 روش حل مشکل:

ابتدا کولر را خاموش کرده و اجازه دهید یخ به طور طبیعی ذوب شود. سپس فیلترهای پنل داخلی را باز کرده و تمیز کنید. بررسی کنید آیا فن داخلی به درستی کار می کند یا صدای غیرعادی دارد. اگر فن حرکت نمی کند یا ضعیف شده، ممکن است به دلیل فرسودگی بلبرینگ یا سوختگی موتور باشد و نیاز به تعویض داشته باشد. همچنین مطمئن شوید دمای ترموستات خیلی پایین تنظیم نشده باشد، چون این هم موجب یخ زدگی می شود.

 اتمام گاز مبرد (گاز کولر)

گاز مبرد عامل اصلی تولید سرمایش در کولر گازی است. اگر این گاز کاهش یابد یا کاملاً تخلیه شود، کولر وارد حالت فن می شود و سرمایی ایجاد نمی کند. نشانه های این مشکل شامل کم باد بودن کولر، کار نکردن کمپرسور یا روشن شدن فن بدون کاهش دماست.

 روش حل مشکل:

برای بررسی، از گیج فشار استفاده کنید. شیرهای سرویس یونیت خارجی را باز کرده و فشار را اندازه گیری کنید. در حالت خاموش، فشار باید بین 100 تا 120 PSI باشد. اگر پایین تر بود، گاز کم شده یا نشتی وجود دارد. گاز مبرد توسط تکنسین دارای مجوز و ابزار تخصصی باید شارژ شود.

خرابی برد الکترونیکی (برد اصلی یا کنترل)

اگر برد الکترونیکی دچار مشکل شود، ممکن است فرمان راه اندازی به کمپرسور یا دیگر اجزا صادر نشود. در این حالت، فقط فن داخلی روشن است، اما سرمایش یا گرمایش فعال نمی شود.

 روش حل مشکل:

 برد را در داخل یونیت داخلی بررسی کنید. با مولتی متر ولتاژ ورودی و خروجی را تست و در صورت خرابی، آن را تعمیر یا تعویض کنید. کدهای خطا نیز به تشخیص کمک می کنند.

راه های پیشگیری از کار کردن کولر گازی فقط روی فن

برای جلوگیری از بروز مشکل کار کردن کولر گازی روی فن، بهتر است دستگاه سالی یک بار به صورت کامل سرویس شود. تمیز کردن فیلترها، بررسی عملکرد کمپرسور، تست خازن، شارژ به موقع گاز مبرد و استفاده از محافظ برق از مهم ترین اقدامات پیشگیرانه هستند. همچنین نصب اصولی توسط تکنسین مجرب و چک کردن دوره ای برد و یونیت خارجی، عمر دستگاه را افزایش می دهد و مانع از بروز اختلال در حالت سرمایش می شود.

مزایا و معایب کار کردن کولر گازی روی حالت فن

استفاده از حالت فن در کولر گازی مزایا و معایب خاص خود را دارد که در ادامه ب آن می پردازیم

مزایای استفاده از حالت فن در کولر گازی:

• مصرف برق بسیار پایین تر نسبت به حالت سرمایش
• تهویه بهتر هوای محیط بدون تغییر دما
• کاهش استهلاک کمپرسور و برد
• مناسب برای شب یا فصول معتدل

معایب استفاده از حالت فن در کولر گازی:

• عدم تولید سرما یا گرما
• کارکرد موقت در صورت وجود ایراد فنی پنهان
• پخش آلودگی در صورت کثیف بودن فیلتر
• احساس هوای گرم در هوای داغ تابستان

چه زمانی باید با تعمیرکار تماس بگیریم؟

اگر کولر گازی شما به‌ طور مداوم فقط روی حالت فن کار می‌ کند و با اقدامات اولیه‌ ای مثل تنظیم مجدد ریموت، تمیز کردن فیلترها یا بررسی برق ورودی تغییری در عملکرد دستگاه ایجاد نمی‌ شود، احتمال وجود مشکل فنی در قطعات اصلی مثل کمپرسور، خازن استارت، برد الکترونیکی یا گاز مبرد وجود دارد. در این شرایط، ادامه استفاده از دستگاه می‌ت واند باعث آسیب بیشتر شود و بهتر است با یک تعمیرکار متخصص تماس بگیرید تا کولر به‌ صورت اصولی و دقیق عیب‌ یابی شود.

کار نکردن کولر گازی در حالت سرمایش، دلایل مختلفی دارد؛ از خازن و برد گرفته تا گاز و گرفتگی مدار. با یادگیری این موارد و اجرای روش های ساده، بسیاری از این مشکلات را می توان بدون نیاز به تعمیرکار برطرف کرد. اگر به دنبال آموزش رایگان تعمیر کولر گازی در منزل هستید، مقالات تخصصی مجله تعمیر را دنبال کنید و مهارت های کاربردی را مرحله به مرحله یاد بگیرید.

سوالات متداول درباره کار کردن کولر گازی روی فن

آیا کار کردن مداوم کولر گازی روی حالت فن به دستگاه آسیب می زند؟

خیر، اما استفاده طولانی مدت بدون بررسی علت سرمایش نداشتن ممکن است باعث تشدید خرابی پنهان شود.

چرا کولر گازی بعد از چند دقیقه وارد حالت فن می شود و سرمایش قطع می شود؟

احتمال دارد یکی از سنسورها دما را اشتباه گزارش دهد یا برد دستگاه به دلیل تشخیص خطا، کمپرسور را خاموش کرده باشد.

 آیا ریست کردن کولر می تواند این مشکل را برطرف کند؟

در برخی مدل ها بله. ریست می تواند خطاهای موقتی برد یا سنسور را پاک کند، اما در مشکلات سخت افزاری موثر نیست.

از کجا بفهمیم کولر گازی روی حالت فن تنظیم شده یا خودش به طور خودکار وارد این حالت شده است؟

 با بررسی کنترل یا نمایشگر دستگاه می توان مشخص کرد که کولر به صورت دستی روی حالت فن قرار گرفته یا در اثر بروز خطا به طور خودکار وارد این وضعیت شده است. اگر فن بدون تغییر تنظیمات روشن شده باشد، ممکن است مشکل در سیستم سرمایش یا برد وجود داشته باشد.